آبله مرغان
آبله مرغان یک بیماری عفونی و ویروسی است که به دلیل ویروس واریسلا زوستر (Varicella Zoster Virus یا VZV) ایجاد می‌شود. این بیماری بیشتر در کودکان رخ می‌دهد، اما ممکن است بزرگسالان را نیز تحت تأثیر قرار دهد. آبله مرغان به طور معمول به عنوان یک بیماری خفیف شناخته می‌شود، اما در برخی موارد می‌تواند به عوارض جدی منجر شود. در این مقاله به بررسی علائم، علل، انتقال، درمان و پیشگیری از آبله مرغان می‌پردازیم.
ویروس واریسلا زوستر
آبله مرغان توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شود که یکی از اعضای خانواده ویروس‌های هرپس است. این ویروس باعث ایجاد عفونت اولیه می‌شود که با علائم مشخصی مانند راش‌های تاولی، تب، و خارش همراه است. پس از بهبودی، ویروس در گانگلیون‌های عصبی بدن به صورت نهفته باقی می‌ماند و ممکن است سال‌ها بعد به صورت زونا دوباره فعال شود.
علائم آبله مرغان
علائم آبله مرغان معمولاً ۱۰ تا ۲۱ روز پس از تماس با ویروس ظاهر می‌شود. این علائم می‌تواند شامل:
1. راش‌های پوستی: راش‌ها که مشخص‌ترین علامت آبله مرغان هستند، به صورت لکه‌های قرمز رنگ شروع شده و به تاول‌های پر از مایع تبدیل می‌شوند. این تاول‌ها ممکن است در تمام بدن پخش شوند، اما بیشتر در صورت، سر، پشت و شکم ظاهر می‌شوند. پس از چند روز، تاول‌ها خشک شده و به دلمه تبدیل می‌شوند.
2. تب: افزایش دما معمولاً همراه با راش‌های پوستی رخ می‌دهد و می‌تواند در محدوده ۳۷.۸ تا ۳۹.۴ درجه سانتی‌گراد باشد.
3. خستگی و ضعف: بیماران اغلب احساس ضعف و خستگی می‌کنند که به دلیل پاسخ ایمنی بدن به ویروس است.
4. خارش شدید: خارش یکی از مشکلات اصلی در بیماران مبتلا به آبله مرغان است و می‌تواند به خراشیدن پوست و در نتیجه عفونت‌های ثانویه منجر شود.
5. سردرد و درد عضلانی: در برخی موارد، بیماران ممکن است دچار سردرد یا درد عضلانی شوند.
مکانیسم بیماری
پس از ورود ویروس به بدن، VZV به سلول‌های مخاطی دستگاه تنفسی نفوذ کرده و تکثیر می‌یابد. این ویروس از طریق جریان خون به پوست منتقل می‌شود و باعث ایجاد راش‌ها و تاول‌های مشخص می‌گردد. سیستم ایمنی بدن به این ویروس واکنش نشان می‌دهد و آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که به دفع ویروس کمک می‌کنند. پس از بهبود، ویروس به صورت نهفته در سلول‌های عصبی باقی می‌ماند و ممکن است در آینده به عنوان زونا فعال شود.
انتقال آبله مرغان
آبله مرغان بسیار مسری است و عمدتاً از طریق تماس مستقیم با راش‌های آلوده یا از طریق قطرات معلق در هوا که هنگام سرفه یا عطسه فرد آلوده پخش می‌شود، منتقل می‌شود. فرد مبتلا به آبله مرغان معمولاً از ۲ تا ۳ روز قبل از ظهور راش‌ها تا زمانی که تمامی تاول‌ها خشک شده و به دلمه تبدیل شده‌اند، می‌تواند عفونت را به دیگران انتقال دهد.
عوارض آبله مرغان
اگرچه آبله مرغان معمولاً در کودکان به عنوان یک بیماری خفیف به شمار می‌رود، اما می‌تواند به عوارض جدی نیز منجر شود، به خصوص در بزرگسالان، نوزادان، زنان باردار و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند. برخی از عوارض شامل:
1. عفونت‌های باکتریایی پوستی: خراشیدن راش‌ها می‌تواند به عفونت‌های باکتریایی منجر شود که ممکن است به درمان آنتی‌بیوتیکی نیاز داشته باشد.
2. پنومونی (عفونت ریه): پنومونی به خصوص در بزرگسالان یا افراد با سیستم ایمنی ضعیف می‌تواند رخ دهد و خطرناک باشد.
3. التهاب مغز (انسفالیت): در موارد نادر، آبله مرغان می‌تواند باعث التهاب مغز شود که نیازمند درمان فوری است.
4. سندرم ری: در کودکانی که آبله مرغان دارند و از آسپرین استفاده می‌کنند، احتمال بروز سندرم ری وجود دارد که یک بیماری نادر اما جدی است که می‌تواند به مشکلات کبدی و مغزی منجر شود.
تشخیص آبله مرغان
تشخیص آبله مرغان معمولاً بر اساس ظاهر مشخص راش‌های پوستی و علائم دیگر صورت می‌گیرد. در صورتی که تشخیص واضح نباشد، پزشک ممکن است از آزمایش‌های تشخیصی استفاده کند:
– آزمایش PCR: این آزمایش می‌تواند ویروس واریسلا زوستر را در نمونه‌های گرفته شده از تاول‌ها شناسایی کند.
– آزمایش آنتی‌بادی: این آزمایش می‌تواند آنتی‌بادی‌های اختصاصی علیه ویروس را در خون تشخیص دهد.
درمان آبله مرغان
درمان آبله مرغان معمولاً بر تسکین علائم متمرکز است، زیرا بیماری به طور طبیعی در مدت ۱ تا ۲ هفته بهبود می‌یابد. برخی از راه‌های درمان و تسکین علائم عبارتند از:
1. داروهای ضد ویروسی: در موارد شدید یا در افرادی که در معرض خطر عوارض قرار دارند، ممکن است پزشک داروهای ضد ویروسی مانند آسیکلوویر تجویز کند که به کاهش شدت و مدت بیماری کمک می‌کند.
2. مسکن‌ها و داروهای تب‌بر: داروهایی مانند استامینوفن می‌توانند برای کاهش تب و درد استفاده شوند. مصرف آسپرین در کودکان توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند به سندرم ری منجر شود.
3. داروهای ضد خارش: داروهای آنتی‌هیستامین یا کرم‌های موضعی مانند کالامین می‌توانند به کاهش خارش و التهاب پوست کمک کنند.
4. استفاده از کمپرس سرد: کمپرس سرد یا حمام با آب ولرم می‌تواند به تسکین خارش و التهاب پوست کمک کند.
پیشگیری از آبله مرغان
بهترین راه پیشگیری از آبله مرغان واکسیناسیون است. واکسن آبله مرغان بسیار مؤثر است و معمولاً به کودکان در دو دوز تزریق می‌شود: دوز اول در ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و دوز دوم در ۴ تا ۶ سالگی. این واکسن نه تنها از ابتلا به آبله مرغان جلوگیری می‌کند، بلکه در صورتی که فرد واکسینه شده به آبله مرغان مبتلا شود، علائم آن بسیار خفیف‌تر خواهد بود.
مراقبت‌های خانگی
برای کمک به تسکین علائم و جلوگیری از عوارض، مراقبت‌های خانگی زیر می‌تواند مفید باشد:
– اجتناب از خراشیدن تاول‌ها: خراشیدن راش‌ها می‌تواند به عفونت‌های باکتریایی منجر شود. کوتاه نگه داشتن ناخن‌ها و استفاده از دستکش در شب می‌تواند به کاهش احتمال خراشیدن کمک کند.
– پوشیدن لباس‌های راحت: لباس‌های نخی و گشاد می‌توانند به کاهش تحریک پوست کمک کنند.
– مرطوب نگه داشتن پوست: استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده می‌تواند به کاهش خشکی و خارش پوست کمک کند.
آبله مرغان در دوران بارداری
آبله مرغان در زنان باردار می‌تواند به عوارض جدی منجر شود، از جمله پنومونی شدید یا انتقال عفونت به جنین. اگر زن بارداری به آبله مرغان مبتلا شود، احتمال دارد که نوزاد با مشکلاتی مانند نقص‌های مادرزادی یا آبله مرغان نوزادی متولد شود. واکسیناسیون قبل از بارداری بهترین راه پیشگیری است.
تفاوت آبله مرغان و زونا
آبله مرغان عفونت اولیه‌ای است که توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شود و بیشتر در کودکان رخ می‌دهد. پس از بهبودی از آبله مرغان، ویروس به صورت نهفته در گانگلیون‌های عصبی باقی می‌ماند و ممکن است در آینده به عنوان زونا فعال شود. زونا به دلیل فعال شدن مجدد همین ویروس در دوران بزرگسالی رخ می‌دهد و معمولاً با درد عصبی و راش‌های نواری شکل در یک طرف بدن همراه است.
نتیجه‌گیری
آبله مرغان یک بیماری ویروسی شایع و مسری است که معمولاً در کودکان به عنوان یک بیماری خفیف ظاهر می‌شود. با این حال، می‌تواند به عوارض جدی به ویژه در بزرگسالان، زنان باردار و افراد با سیستم ایمنی ضعیف منجر شود. واکسیناسیون بهترین راه پیشگیری از آبله مرغان و عوارض آن است
بدون دیدگاه